SAĞLIK ÇALIŞANLARINA KARŞI İŞLENEN ŞİDDET SUÇLARI

Sağlık Çalışanları; doktor, hemşire, hasta bakıcı fark etmeksizin en zor anlarda hayatımızı emanet ettiğimiz, insanüstü bir çaba ile mesleklerini icra eden toplumumuzun olmazsa olmazı meslek gruplarından bir tanesidir. Ancak son dönemde artan şiddet olaylarından en çok etkilenen meslek gruplarının başında gelmektedir.

 

Peki Sağlık Çalışanlarına Karşı İşlenen Şiddet Suçlarının Yaptırımları Nedir?

 

Sağlık çalışanları geçmişten bugüne mesleklerini icra ederken pek çok kez şiddetle yüz yüze gelmiştir. Ancak son dönemde sağlık çalışanlarına karşı işlenen şiddet suçlarında bariz bir artış olduğu herkesçe bilinmektedir. Bu suçların başında “kasten yaralama, tehdit, hakaret ve görevi yaptırmamak için direnme” suçları gelmektedir.

 

Basit Kasten Yaralama Suçu ve Cezası (TCK m.86)

(1) Kasten başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Kasten yaralama fiilinin kişi üzerindeki etkisinin basit bir tıbbî müdahaleyle giderilebilecek ölçüde hafif olması hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine, dört aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.

(3) Kasten yaralama suçunun;

a) Üstsoya, altsoya, eş, boşandığı eş veya kardeşe karşı,

b) Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,

c) Kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle,

d) Kamu görevlisinin sahip bulunduğu nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle,

e) Silahla,

f) “Canavarca hisle”

İşlenmesi halinde, şikâyet aranmaksızın, verilecek ceza yarı oranında, (f) bendi bakımından ise bir kat artırılır.

 

Tehdit Suçu ve Cezası

(1) Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte ise, mağdurun şikayeti üzerine, altı aya kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.

(2) Tehdidin;

a) Silahla,

b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle,

c) Birden fazla kişi tarafından birlikte,

d) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,

İşlenmesi halinde, fail hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

(3) Tehdit amacıyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlığına zarar verme suçunun işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ceza verilir.

 

Hakaret Suçu ve Cezası

(1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.

(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.

(3) Hakaret suçunun;

a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,

b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,

c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,

İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.

(4) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.

(5) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.

 

Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu ve Cezası

(1) Kamu görevlisine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Suçun yargı görevi yapan kişilere karşı işlenmesi halinde, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

(3) Suçun, kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle veya birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranında artırılır.

(4) Suçun, silahla ya da var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.

(5) Bu suçun işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.

 

Görüleceği üzere yukarıda sayılan pek çok suçun sağlık çalışanlarına karşı işlenmesi söz konusu olabilmektedir. Üstelik bu suçlar yalnızca vatandaşlar ile sağlık çalışanları arasında değil yoğun iş stresi altında çalışan sağlık çalışanları arasında da işlenebilmektedir. Ancak olayın sağlık çalışanları arasında işlenmiş olması suçun niteliğini değiştirmemektedir.

 

Sağlık Çalışanlarına karşı işlenen suçların artması sebebiyle, bu artışın önüne geçmek ve kamuoyunda caydırıcı bir etki yaratmak amacıyla yasal düzenleme yapılmıştır.

 

17.04.2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak 7243 Sayılı Kanun yürürlüğe girmiştir. Kanunun 28. Maddesi ile “7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun ek 12 nci maddesine birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

 

“Kamu veya özel sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan sağlık personeli ile yardımcı sağlık personeline karşı görevleri sebebiyle işlenen 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan kasten yaralama (madde 86), tehdit (madde 106), hakaret (madde 125) ve görevi yaptırmamak için direnme (madde 265) suçlarında;

a) İlgili maddelere göre tayin edilecek cezalar yarı oranında artırılır.

b) Türk Ceza Kanununun 51 inci maddesinde düzenlenen hapis cezasının ertelenmesi hükümleri uygulanmaz.”

 

Bu yasal düzenleme ile sağlık çalışanlarına karşı işlenen kasten yaralama, tehdit, hakaret ve görevi yaptırmamak için direnme suçlarında verilecek cezalar yarı oranında arttırılmakta ve verilen hapis cezasının ertelenmesi hükümleri ise uygulanmamaktadır.

 

Şiddete maruz kalan sağlık çalışanları, failin cezalandırılmasını talep etmenin yanı sıra uğradıkları maddi ve manevi zararları talep etme hakkına da sahiptir.

 

Tüm cezai ve hukuki süreçlerin takip edilmesi hukuk alanında uzmanlık gerektirmektedir. Bu sebeple bu süreçlerin uzman bir avukat eliyle yürütülmesi hak kaybına uğramamak adına son derece önemlidir.

                                                                                                                                                                     Av. İBRAHİM EKMEKCİ