TRAFİK KAZASI SONRASI ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATI
26 Kasım 2021
Türkiye'de araç sahiplerinin yaptırdığı iki tip sigorta vardır. Bir tanesi trafik sigortası diğeri ise kaskodur. Trafik sigortası zorunludur, kasko ise isteğe bağlıdır. Yani 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na göre Türkiye'de her türlü motorlu taşıt sahibi zorunlu trafik sigortası yaptırmakla yükümlüdür. Zorunlu Trafik Sigortası, sigortacı, poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin edilmesini kapsamaktadır.
Ülkemizin hemen hemen her yerinde günde binlerce trafik kazası meydana gelmektedir. Meydana gelen trafik kazalarında araçlar hasara uğramakta , hasara uğrayan araçlar ikinci el araç alım-satım piyasasında trafik kazası nedeniyle değer kaybetmektedir. Değer Kaybı Tazminatı ise kusurlu olan araç sahibinin rizikosunu güvenceye alan kusurlu araç malikinin Zorunlu Trafik Sigortacısı konumda olan sigorta şirketinden tazmin edilmektedir.
Değer Kaybı Tazminatı, kazalı bir araç ile kazasız bir aracın ikinci el araç alım-satım piyasasın da fiyatında oluşan farktan kaynaklanmaktadır. Örneğin hiç kusurumuz olmadan karışmış olduğumuz trafik kazasında aracımızın söz konusu kazası nedeniyle tramerine hasar kaydı işlendiğini, düşünelim. Aracımızın üzerinde de hasarın onarılmasıyla parçaların değiştiğini veya hasarlı parçaların onarıldığını da göz önüne alalım. Bu durumda aracımızın kazadan önceki ikinci el araç alım-satım piyasasında var olan değeriyle aracın kazadan sonraki ikinci el araç alım-satım piyasasında yer alan değeri arasında, bir fark olacağı muhakkaktır. Bu sebepten dolayıdır ki bu farkın tazmin edilmesini, kusurlu araç sahibine ait Zorunlu Trafik Sigortası, olan sigortacısı karşılaması gerekmektedir.
Öyle ki, Aracın üretildiği tesiste uygulanan boya işçiliğinin yetkili servis onarımları dahil olmak üzere aynı kalitede yapılabilmesi teknik açıdan mümkün değildir. Otomobil fabrikalarında araçların tüm parçaları standart bir hız ve yöntem ile süreklilik arz eden bir sistemde boyanmaktadır ve kalınlık oranları servislerde yapılan boya işlemine kıyasla çok daha incedir. Dolayısıyla kaporta aksamında herhangi bir parçanın sonradan boyanmış olması araçta değer kaybına sebebiyet verecektir. Diğer taraftan aracın Tramer kazasının söz konusu trafik kazasından dolayı yükseliyor olması dahi başlı başına değer kaybı tazminatının oluşmasına sebebiyet verecektir.
Değer Kaybı Tazminatında önemli kıstas tazminatı talep eden araç sahibinin trafik kazasının oluşumda %100 kusurlu olmamasıdır. Örneğin tazminat talep edecek araç sahibi kazanın oluşumunda %50 kusurlu olsa dahi değer kaybı tazminatını karşı araç malikinin trafik sigortasından talep edebilir. Zorunlu Trafik Sigortası, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin edeceğinden değer kaybı tazminatı da kusuru oranında sigorta şirketi tazmin edecektir.
Değer kaybı hesaplanmasında Yargıtay’ın yerleşik içtihadına göre “aracın modeli, markası, özellikleri, hasarı, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı, davacı tarafın iddiaları, davalı tarafın savunmaları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek aracın kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa rayiç değeri ile kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa rayiç değeri arasındaki farka göre” değer kaybı zararının belirlenmesi gerekmektedir. (Yargıtay 17. HD, 2017.E.980, 2018.K. 1219)
Bu kapsamda trafik kazasına uğrayan aracın değer kaybı tazminatının hesap edilmesi çözümü uzmanlığı gerektiren teknik bir bilgi olduğundan bağımsız bilirkişiler vasıtasyla tespit edilmesi gerekmektedir. Araç sahipleri araçlarında oluşan değer kaybının tazmini için sigorta şirketlerine başvurduklarında değer kaybı tazminatı ödenmiş olsa dahi ödenen bu bedelin aracın değer kaybı tazminatını tam olarak karşılayıp karşılamadığının tespitini de yine bağımsız bilirkişiler tarafından yapılması gerekmektedir.
Av. Fatih Mehmet ERCİYAS